ولې غریب او بیچاره د نورو ملکون په نسبت دلته زیات دي؟ ولې ورځ تر بلې د خیرات خوارو شمېر ریاتېږي؟ ولې هره لحظه د بیچاره او غریبو سره مخامخ کېږو؟
دا خکه چې دلته عدالت او مساوات نشته، ځینې واکداران، مشران، مالداران مو زړونه لري، خو د زړه دردوالی نه لري، کاذب احساسات لري.
د دوی پر عواطفو کې صدق او رښتینولي نشته.اوپخپلو خبرو کې صادقه نه دي.
دا چې غل وایي غلامه مه کوئ! حرام خور وایي حرام مه خورئ! غاصب وایي غصب مه کوئ! او ګناهګار وایي ګناه مه کوئ! نو سړی حیران شي، چې تر څو به په خپلو غیرې حقیقي احساساتو خلک وغولوۍ، داسې خلک شته، چې تاسو ډېر ښه پېژني.
ستاسو د کړنو پر اساس مو نن ټولنه د بدبختیو او کمبختیو سره لاس او ګریوان ده او د دېرو غریبو او بیچاروو حق تاسو خوړلی دی.
اصلي او حقیقي خیرات خواره تاسې هستۍ، چې د غریبو مال مو خوړلی دی.
ستاسو ټول مال، دولت او دارایي د غریبو حق دی او د دوی پر وینو موځان دې مقام ته رسولی دی.
کوم خیراتونه او زکاتونه چې تاسو یې ورکوۍ، د دې خیراتونو او زکاتونو لومړني مستحقین تاسې غټ خیټي هستۍ، چې د کونډو او یتیمانو مالونه مووخوړل.
کوم مال چې تاسو خیرات ورکوئ، دا د غریبو او بیچاروو خپل مال دی، پر دوی احسان مه کوی، د دوی احسان ومنۍ.
که چېرې دغه بیچاره ګان بخښنه تاسو ته وکړي، امکان یې شته، چې الله تعالی د دې غریبو پر بخښنې تاسو له دې عذابه خلاص کړي.
په دغو خیراتونو ورکولو کې د ثواب فکر مه کوئ، خو امکان لري، چې له عذابه پرې خلاص شئ.
د هارون الرشید په وخت کې هوښیار بهلول ته د هارون له خوا یو اندازه پیسې د خیرات لپاره ورکړل شوې، چې په غریبو، بیچاروو او مسکینانو باندې تقسیم کړي، کله چې ښار ته ولاړ، ګوري چې د هارون الرشید د ساتوونکیو او کارکوونکیو په لاسونو کې ډانګ دی او د غریبو او بیچاروو نه، چې پر سرک کار کوي، په زور او ظلم پیسې اخلي.
دغه حالت چې هوښیار بهلول ولید،بیرته د هارون دربار ته راغی او ورکړل شوې پیسې یې ورته ورکړې.
هارون الرشید وپوښتل: ولې دې پیسې د بیچاره او غریبو پر ځای بیرته ماته راکړې؟
بهلول وویل: ستا کارکوونکي او ساتونکي مې په ښار کې ولیدل، چې په ډېرې بې رحمۍ یې د غریبو او بیچاروو نه پیسې اخیستې، زه په دې پوه شوم، چې اصلي اوحقیقي غریب ته یې! نه نور غریبان او بیچاره ګان، ستا خیراتونه د ریا په ډول دي. ته او کارکوونکي دې، د ډېرو غریب نه بتر هستۍ او هغوی له تاسوبهتر دي.
په ځنګل کې مشر او بادشاه زمری دی، د دې پواسطه د ځنګل هرقسم حیوانات قتل کېږي او هغه خوري، د زمري پاتې شونې نور حیوانات خوري.
زمری هم په اصل کې د نورو حیواناتو غوښې نه خوري، بلکې د یو ظالم مالداره په ډول خپله غوښه پخپله خوري.
دی هم زموږ دټولنې د ځینو خلکوپه ډول د کمزورو او ناتوانو حق خوري او خپل ځان مړوي .
اصلي او حقیقي بیچاره زموږ د ټولنې ځینې مالداره وګړي دي، نه غریبان او مسکینان.