افغانستان یک کشور زراعتی است که آب مورد ضرورت خویش را از طریق آبهای روان و دریاهای که در کشور وجود دارد، حل می کند. همان طوری که می‌دانید آب مایه حیات و فراوان‌ترین مرکب روی سطح کره زمین است. آب بیش از سه‌چهارم سطح کره زمین راپوشانده است.
متاسفانه با کمبود معضله آب و خشکسالی مشکلات طبیعی زیادی را ببار آورده و خسارات زیادی به زندگی انسان و طبیعت وارد می کند که مردم افغانستان عملاً با این مشکل مواجه شده و مهاجرت ها داخلی به هدف ایجاد این مشکل آغاز گردیده است. این پدیده به‌‌عنوان یک ناهنجاری اقلیمی، یکی از مخرب‌ترین پدیده‌های آب و هوایی محسوب می‌گردد و تقریباً در همه مناطق اقلیمی افغانستان دیده می‌شود که اکثراً در افغانستان باعث مهاجرت‌ها و بیجا شدن‌های جبری می‌گردد.
به همین دلیل بروز خشک‌سالی‌های شدید و گسترده در کشور آسیب‌های بسیاری بر پیکره اقتصادی بخشی از کشور تحمیل میکند. فرسایش خاک، رشد سریع نفوس، تأمین مواد غذایی از طریق افزایش نیاز به محصولات زراعتی و مشخصاً گسترش سطح زیر کشت را به همراه داشته است.
طبقه فقیر و نادار کشور گروه نهایت آسیب پذیر در برابر تغییرات اقلیم در افغانستان به حساب می آیند. تاثیرات اقلیم بالای مصونیت غذایی مردم تاثیرات فوق العاده منفی داشته ، بخصوص بالای آن های که و ابسته به اقتصاد زراعتی بوده و از همین طریق امرار حیات می نمایند. نتیجتاً باید گفت که تغییرات اقلیمی که خشکسالی های دوامدار وسیلاب های ناگهانی یکی ازپیامد های آن می باشد تاثیرات اقتصادی و اجتماعی ناگوار چون متاثر شدن صحت بشری مانند شیوع امراض گوناگون ،گسترش بیکاری، مهاجرت ها وبیجا شدن مردم وفقروبیچاره گی را بباراورده است.
گزارش تازۀ دفتر هماهنگی امور کمک‌های بشری سازمان ملل متحد (اوچا) نشان می‌دهد که خشکسالی نسبت به جنگ، افغان‌های بیشتر را از مناطق اصلی شان بیجا ساخته است. بر بنیاد آمار از آغاز سال روان میلادی تا اکنون، ۲۷۵هزار افغان به دلیل خشکسالی در اکثر ولایات افغانستان، آواره شده اند، در حالی که آمار بیجاشدگان جنگ، حدود ۲۲۳هزار تن می‌رسد.
بر بنیاد معلومات، وزارت دولت در امور رسیدگی به حوادث طبیعی افغانستان، خشکسالی در بیش از ۲۰ ولایت این کشور، افغان‌ها را متأثر ساخته است. از جملۀ ۲۰ ولایت، ولایت‌های غور، بادغیس، فاریاب، سمنگان، جوزجان، هلمند، کندهار، ارزگان و زابل، با تهدید جدی خشکسالی مواجه است.
این در حالی است که چله های زمستان امسال افغانستان بی برف و باران سپری شدند و این نگرانی هایی را از احتمال روبرو شدن افغانستان با خشک سالی در سال آینده، بوجود آورده است. فاجعه خشک سالی خطر ناک تر از جنگ بوده، زیرا در زمان جنگ یک منطقه و یک جای خاص را تهدید کند، اما خشک سالی حیات را همه زنده جانها را تهدید میکند و در صورت بوجود آمدن خشکسالی زندگی در آن جغرافیا نا ممکن می گردد.
قابل یاد آوری است که وزارت زراعت نیز بارنده گی های امسال را نسبت به سال های گذشته بسیار کم می داند و می گوید که برای پیشگیری از کاهش غله ها در کشور دوصدو چهل هزار تُن گندم ذخیره دارند و به کمک نهادهای کمک کننده، پنج ذخیره گاه دیگر را نیز در کشور ایجاد کرده است.
دولت افغانستان تلاش می ورزد که بخاطر جلوگیری از خشک سالی و تاثیرات آن اماده گی های لازم را گرفته و کوشش می نماید که حتمی آب روان افغانستان را با مدیریت خوبی برای از بین بردن خشکسالی استفاده نمایند.
اقتصاد افغانستان وابسته به کشاورزی است، زیرا این کشور، سالانه به شش میلیون تُن گندم نیاز دارد که از این میان چهار اعشاریه پنج میلیون تُن آن در داخل کشور تولید می شود و یک و نیم میلیون تن دیگر ان از بیرون از افغانستان وارد می گردد.
دولت افغانستان روی یک پلان مشترک برای کمک به آسیب دیدگان خشکسالی کار میکند. ولایات‌غور، بادغیس، فراه، هلمند، زابل، ارزگان و جوزجان بیشتر از هر ولایت دیگر از خشکسالی آسیب دیده‌اند. تلاش اصلی این است که با کمک به ساکنان خشکسالی زده این ولایات، از مهاجرت آنان به مناطق دیگر جلوگیری شود.
یکی از پیامدهای خشکسالی کمبود آب و علوفه برای مواشی است. در گزارش “اوچا” آمده است که قیمت بز و گوسفند در ولایات شمال شرقی افغانستان از ۲۵ تا ۴۰ درصد کاهش یافته زیرا علوفه کافی برای این حیوانات وجود ندارد.
به اساس معلومات ملل متحد که حدود یک و نیم میلیون راس مواشی در ولایات شمال شرقی افغانستان با کمبود شدید علوفه روبرو اند و از یک هزار قریه در این مناطق، ششصد قریه با کمبود آب مواجه می‌باشد.
براساس گزارش اداره هماهنگی کمک‌های بشری سازمان ملل متحد برای افغانستان در ماه می سال جاری میلادی بیش از ۲۱ هزار نفر خانه‌ها و روستاهای اصلی شان را در ولایات بادغیس و غور ترک کرده و برای دسترسی به آب و غذا به ولایت هرات مهاجرت کرده‌اند.
فرار ساکنان ولایاتی که متاثر از خشکسالی اند، در حالی آغاز شده است که هنوز تابستان فرا نرسیده است. خشکسالی معمولا در ماه‌های تابستان و خزان صدمه‌های بیشتری را بر مناطق آسیب پذیر وارد میکند.
آب یکی از منابع بزرگ برای انرژی قابل تجدید است. اما خشکسالی های گسترده همواره باعث می گردد که بعضی از دستگاه های نیروهای آبی با کمبود آب مواجه شده و یا کاملاَ متوقف شوند.
امیدواری است که قبل از بروز مصیبت دولت همه امکانات را در مدیریت معقول و از قبل پیش‌بینی شده به کار برد و مردم را از این فاجعه مهاجرت بار و حیات سوز نجات داده و مردم را از روبروشدن به رکود اقتصادی و اجتماعی رهایی دهند در غیر آن فاجعه خشکسالی سبب تضعیف نظام اقتصادی و اجتماعی خواهند گردید.