(درزهای کلان در میان ترکتباران) // شمس حقجو
جنرال عبدالرشید دوستم معاون نخست ریاست جمهموری و رهبر حزب جنبش اسلامی افغانستان که بیش از یک سال شد به دلیل تجاوز جنسی بالای احمد ایشچی یکتن از بزرگان متنفذ ولایت جوزجان، قسماً به کشور ترکیه تبعید گردیده بود دیروز یک شنبه 31 سرطان وارد کشور گردید اما احمد ایشچی با آنکه صدای دادخواهی اش تا حال بطور کلی شنویده نشده به رسانه های کشور گفته است که اگر به قضیه اش رسیدگی نشود به محاکم بین المللی که دوستم مراجعه و در کنار قضیه تجاوز بالای خودش از جنایات وی در جنگ های داخلی نیز شکایت خواهد کرد.
این در حالی است که کشیده گی و چند دسته گی در میان اقوام ترکتبار به اوج خود رسیده و ورود جنرال دوستم به افغانستان موافقان و مخالفان خود را در میان ازبیک ها به همراه داشته است.
آنچه امروز در این مقاله می خوانید پاره ای از واقعیت های عینی جامعه ئ ترکتبار کشور می باشد که تاکنون به آن پرداخته نشده است.
اقوام ترکتبار افغانستان که از مدت زمان زیادی تا کنون در انحصار یک رهبر کمسواد اما با نفوذ باقی مانده اند بارها برخی ها از میان این جماعت سر بلند کرده و در سدد رهبری تازه و یا دست کم اصلاحات در حزب جنبش برامده اند اما هر بار به دلایل و گونه های مختلف از سوی رهبر پیرشان (جنرال دوستم) به سختی و با گونه های متفاوت سرکوب شده اند که قضیه اکبر بای فقید و بازی با عزت احمد ایشچی یکی از سرکرده گان ازبیک نمونه ای از این هاست و همین دلایل باعث چند دستگی در میان اقوام ترکتبار در ولایت های مختلف گردیده است که برخی از این کشیدگی و از هم گسیختگی ها را در این مقاله خاطر نشان می نمایم.
1- موافقان دوستم : این دسته جمعیت کثیری از هواداران جنرال دوستم را تشکیل می دهد که به زعم آنها به دلایلی مانند بلند بردن اعتبار ترکتباران در سطح ملی تا به معاونیت اول ریاست جمهوری او را به عنوان قهرمان و رهبر میلیونی خویش می شناسند و بیشتر این افراد را مردمان بیسواد و کم سواد روستاهای دور افتاده و یک تعداد محدودی که در شهر ها زندگی می کنند و از مزایای زندگی مرفه در کنار دوستم برخوردار اند ، می باشند.
مشکل دیگری که در بین موافقان دوستم بروز کرده این است که در بودن دوستم نه تنها چیزی به آنها نمی رسد بلکه میتوان گفت که همه دست درازی های شان مربوط به دوستم میشود و نمی تواند بنام بستن راهای مواصلاتی حق گیری نمایند. در قضایای آخر فاریاب مردمی زیاد حتی طالبان نیز منفعت برد و توانستند ازبی نظمی به میان آمده به بعضی از اهداف شان برسند،همچنان افراد نزدیک به نظام بای قیصاری که در راس شان خسر بره اش انجینر حشمت قرار داشت همه روز مردم فاریاب را به خشونت های گوناگون از جمله آتش زدن اماکن دولتی تشویق و ترغیب نمودن یک دسته از سارقین حرفوی را در نزدیک نمایندگی د افغانستان بانک شهر میمنه در یکی از محلات بنام رستورانت سهراب جابجا نموده اند تا در صورت برهم خوردن اوضاع نمایندگی بانک مرکزی را به غارت ببرند،باید یاد آور ساخت که از قضیه رستورانت سهراب و شراب نوشی های که در آن هوتل در روز های آخر می گذرد اهالی میمنه بخوبی از آن آگاه اند و روز گذشته این گروپ بی بندوبار در یک تلاش ناکام مردم را ترغیب نمودن تا دروازه های این بانک را بشکنند که با مقاومت نیروهای امنیتی مواجه شدن و نتوانستند به هدف شوم شان برسد.
2- قشر روشنفکر ترکتبار: این افراد که در مقاطع مختلف قصد سربلند کردن را داشته اند اما به دلیل نفوذ جنرال دوستم و فجایع این رهبر پیر اوزبیک به سختی سرکوب گردیده اند که مثال های زنده آن تجاوز بالای فیض الله ذکی ، اکبر بای و اخیراً احمد ایشچی که گند آن تمام رسانه های جهان را زیر و رو کرد می باشد.
هرگاه و در هر مقطع زمانی شخصیت های روشنفکر و تحصیلکرده ترکتبار خواسته اند در مقابل دوستم ایستادگی نمایند این جنرال به صورت فجعانه بالای آنان و حتا اعضای خانواده های شان تجاوز نموده و گفته هایی وجود دارد که از این جنایات فیلم اخذ نموده و آنها را تهدید نموده که در صورت مخالفت با وی فیلم آنها را رسانه ای خواهد ساخت و این جماعت مانند ببرهای زخمی به خود می پیچند و اما از ترس عزت و آبروی خویش صدا بلند کرده نمی توانند تنها کسی که این تابو را شکست و شخص خود و دوستم را رسوای عام و خاص کرد احمد ایشچی بود و آقای ایشچی امروزه رهبری یک حزب جدید را به عهده دارد.
3- هواداران نظام الدین قیصاری : این دسته که در گذشته از هواداران جنرال دوستم بودند اما پس از قضیه احمد ایشچی نوعی حس تنفر در وجود آنها زنده شد و نظام الدین قیصاری را بدیل خوبی برای رهبری خویش می بینند و به همین منظور در اطراف وی گرد آمدند.
نظام قیصاری که در اوایل خود یکی از طرفداران سر سخت جنرال دوستم به شمار می رفت و دوستم در هنگام سفر خویش به فاریاب وی را به عنوان نماینده فوق العاده در امور نیروهای خیزش مردمی برگزید. پس از تبعید شدن دوستم به ترکیه نظام بای توانست از این وضع به خوبی سود جسته و در میان مردم از راه های گوناگون نفوذ نماید. قیصاری در نبود جنرال دوستم دست به بازداشت های فرا قانونی ، کشتار و زندانی ساختن شمار زیادی از مردم در ولایت فاریاب زد که نمونه هایی از آن را در ذیل تذکر می دهم :
_ جمع آوری پول به صورت جبری از باشنده گان مناطق زیر فرمان خویش و نیز دست داشتن در قضایایی مانند فروش سلاح به مخالفان دولت و قاچاق مواد مخدر.
_ تجاوز بالای نوامیس افراد مخالف خویش و نیز در محاصره گرفتن آنها که نمونه بارز آن محاصره منزل احمدشاه ملنگ مدیر مبارزه با تروریزم ولایت فاریاب می باشد.
_تعین افراد وفادار خویش در بست های مهم و پر درآمد ادارات دولتی شهر میمنه که از جمله تعین بستی حشمت الله برادر زن (خسربره) اش به عنوان مدیر عمومی عواید فاریاب می باشد.
آقای قیصاری حاجی حشمت را که اکنون قصد دارد در انتخابات پیشرو خود را کاندید پارلمان نماید بدون طی مراحل قانونی و با استفاده از نفوذ خویش به عنوان مدیر عمومی عواید ولایت فاریاب تعین نموده بود که تمام عواید دولتی را که از بنادر هرات و مزار بدست می آمد به جیب می زند و نامبرده از همین راه میلیون ها افغانی حق بیت المال را حیف و میل نموده است.
گفته هایی وجود دارد که با وجود تلاش های رهبری جنبش جوانان ولایت فاریاب غرض جلوگیری از به خشونت کشیده شدن اعتراضات به دستور حشمت الله مقام ولایت را افراد وی به آتش کشیده اند. قسمی که در بالا تذکر دادم افراد حاجی حشمت اکنون در تلاش اند تا نمایندگی د افغانستان بانک را در شهر میمنه به تاراج ببرند و به همین منظور شمار زیادی از افراد خویش را به هوتل سهراب که در جوار د افغانستان بانک میمنه واقع است جابجا کرده تا با استفاده از فرصت این عمل را انجام دهند.
_ همچنین نظام الدین قیصاری در قضیۀ تجاوز بالای احمد ایشچی نیز به نحوی دخیل می باشد زیرا در مسابقۀ بزکشی ای که جنرال دوستم سال پار اشتراک نموده بود مسئول برگزاری آن فردی بنام قومندان کمال بود و قومندان کمال مذکور در جریان بزکشی از سوی قیصاری کشته شد و پس از آگاهی از قتل موصوف اشک در چشمان آقای دوستم حلقه بست و ایشچی با مشاهده این صحنه خندۀ تمسخر آمیزی به سوی دوستم نمود که مورد خشم وی واقع شد .
آقای دوستم گمان کرد که این عمل را ایشچی انجام داده است و به همین منظور وی را مورد تجاوز قرار داد.
از جانب دیگر گفته می شود که مسعود ته ینج برادر بشیراحمد ته ینج به دستور برادرش همراه با افراد هوادار خویش به دوستم به بهانۀ اعتراض در مقابل دولت مسیر بندر مهم تجاری آقینه را بروی ترافیک بسته و مسعود ته ینج با استفاده از فضای به وجود آمده از فی موتر باربری مبلغ 1000 دالر اخذ و به آنها اجازه رد شدن از کنار معترضان را می دهد که از این مدرک روزانه ده ها هزار دالر کمایی و از آن در جهت مصارف شخصی و راه اندازی اعتراضات استفاده می نماید.
حالا و با ورود جنرال دوستم به افغانستان دیده شود که کشتی طوفان زدۀ ترکتباران به ساحل آرامش لنگر خواهد زد یا خیر؟