Tooth decay
په طبي ژبه کې ورته (Fissure) هم وايي.
په انګرېزۍ کې ورته (dental caries or cavities) نومونه هم اخلي. د غاښ ماتېدنه یا له کاره لوېدنه ده، د ماتېدو لامل یې د باکتریا لخوا تولید شوي اسید دي. مات شوی ځای له تور تر زېړه پورې مختلف رنګونه لري. نښې یا علایم یې درد وي او عوارض د غاښ چار چاپېره په نسجونو کې پړسوب، د غاښ له لاسه ورکول وي.
د غاښ چونجي وهلو لامل د باکتریا د اسیدو د غاښ له سخت نسج (enamel, dentin and cementum) سره ګډېدل یا حل کېدل دي. کله چې باکتریا خوسا شوي خواړه یا بوره د غاښ د سطحې له پاسه تجزیه کړي دا اسید تولیدیږي. ساده بوره یا قند د باکتریا د انرژۍ بنسټیزه سرچینه ګڼل کیږي او کوم خواړه چې زیات خواږه لري د غاښ د چونجي وهلو لامل ګرځي. بل لامل یې د خولې پاک نه ساتل دي.
د غاښ د چونجي مخنیوی د خولې پاکې ساتنې ته، د خوږو خوړو کمونې ته اړتیا لري. کمه اندازه د فلورایډ کارونې اړینه ده. په ورځ کې دوه ځلې غاښونه بورس کول، د غاښونو منځ په ورځ کې یو ځل پاکول اړین دي. که چېرې د مور غاښونه له چونجي وهلو وساتل شي نو د بچیانو د غاښونو په ساتنه کې مرسته کوي ځکه چې د مور په خوله کې باکتریا له منځه ځي.
د چونجي وهلي غاښ رغونه د چونجي وهلي ځای له کچې سره تړاو لري ممکن غاښ بېرته ورغول شي او یا هم ووېستل شي.