ضیا دانش | استاد پوهنتون
حکومت افغانستان به منظور رایزنی در مسایل ملی، بخصوص موضوعات امنیتی، امنیت ملی و تهدیدات خارجی، موضوعات سیاسی، اقتصادی وانتخاباتی، با شخصیت های مختلف جهادی، سیاسی، دینی و متخصصین بخش های مختلف، بیش از صد نشست مشورتی برگزار کرده است. بررسی مبانی فکری رهبران حکومت نیز نشان میدهد که انان،اجماع گرایی را یک اصل کلیدی می داند. زیرا به این باور هستند که تدوین، نهایی سازی و اجرایی برنامه های ملی از طریق مشارکت مردم، از طرفی، یکی از مولفه های اعتماد سازی میان دولت- ملت به حساب می رود و از سوی دیگر، باعث تطبیق موفقیت آمیز برنامه های حکومت با همکاری شهروندان می گردد؛ ولی از انجایکه – به دلالیل مختلف- دریافت نظرات تمام شهروندان به صورت مستقیم، دشواراست، حکومت می گوید که نظریات ومطالبات مردم را از طریق نمایندگان آنان در نهادهای مختلف و نخبگان سیاسی جامعه دریافت و پیگیری کرده است.
ضرورت و اهمیت اجماع گرایی در افغانستان
شواهد نشان میدهد که سران حکومت وحدت ملی، با تدویر جلسات متعدد با سران قومی، متنفذان سیاسی و مردمی، رهبران جهانی، شخصیت های اکادمیک و متخصص، همواره کوشیده است که جهت معضلات و چالش های کلان کشوری، در ابعاد مختلف راه حل های مردمی و ملی پیدا کنند.
چنین تعاملی در شرایط کنونی بسیار حیاتی و ارزنده به حساب می رود؛ چراکه همدلی، همکاری و همبستگی میان مردم افغانستان و سیاستمداران در شرایط حساس و بغرنج کنونی بخصوص، بسیار مهم و حیاتی تلقی می گردد؛ در وضعیت که دشمنان فراوانی درپی بی ثبات ساختن افغانستان، ایجاد تفرقه و فاصله میان مردم بخصوص میان دولت و ملت می باشند، در کنار هم بودن قوای سه گانه نظام، حمایت گروه ها و احزاب و تشکل های سیاسی و مدنی از دولت و نیز حمایت مردم، می تواند موانع رشد وترقی را کنار بزند.
البته این مهم زمانی امکان پذیر و مسیر می باشد که قوای سه گانه نظام نیز در قبال جامعه و مردم مسولیت پذیر بوده و از همراهی و همکاری مردم استقبال کند.
همبستگی، وفاق، اتحاد، وحدت ملی، مشارکت وهمدلی از واژه ها و کلمات کلیدی هستند که مکررا دراکثر دیدارها، سخنرانی ها، بیانیه ها و صحبت های مشورتی رهبران حکومت و رییس جمهور با بزرگان مختلف کشور، استفاده شده است. رییس جمهور در سخنرانی های خویش به مناسبت های مختلف، بر اجماع ملی درباره مسایل و مشکلات کشور تاکید کرده و موثر ترین راه غلبه بر مشکلات را همدلی و مشارکت همگانی در تصمیم گیریها و تطبیق برنامه ها در کشور می داند. رییس جمهور در نشستی که با رهبری و اعضای شورای ملی در مورد پروژه های زیر بنایی داشت، تصریح کرد که از نظر دولت وی، “در تمام مسایل عمده ملی، مشوره، یک اصل اساسی است”(1) و وی در نظر و عمل پایبند آن می باشد.
از دیدگاه رییس جمهور،” ثبات افغانستان به همبستگی و وحدت قشر سیاسی، دینی، اجتماعی و رهبران و شخصیت‌های ملی و جهادی کشور پیوند” دارد(2).
رئیس‌جمهور در ختم دیدارهای مشورتی، همواره از شخصیت‌های ملی و سیاسی از اینکه در رابطه به مسایل ملی، دارای فکر و دیدگاه واحد می‌باشند،سپاسگذاری کرده است و این همگرایی را در حل مسایل ملی با اهمیت دانسته است(3)
اثرات و پیامدهای اجماع گرایی حکومت
دریافت نظرات خبرگان و نخبگان سیاسی، دینی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی علاوه براینکه، باعث گشایش نقطه های کور در شناخت ریشه های مشکلات و معضلات می گردد، میزان و سطح اشتباهات دولت مردان در تصمیم گیریها را نیز کاهش می هد و موجب پخته تر شدن برنامه ریزی ها می شود. از سوی دیگر، رایزنی با نخبگان و شهروندان، سبب توسعه و گسترش حمایت های نخبگان و مردم از برنامه های حکومت و انجام پشتبانی از اجرایی شدن تصامیم آن می گردد.
بدون شک، حمایت های مردم از برنامه های که برخاسته از دل خواسته ها و مطالبات خودشان می باشد، چالش ها و مشکلات فرا روی تطبیق این برنامه ها را نیز کاهش می دهد و اعتماد و روابط میان شهروندان با دولت و حکومت را احیا و تقویت می نماید.
همچنین، مشاوره موجب رشد مشارکت مردم در تعیین سرنوشت خویش در مسایل مختلف گردیده، سبب تحکیم روابط ملت-دولت و تقویت روحیه مسئولیت پذیری و از بین رفتن روحیه بی تفاوتی و انزواگرایی در جامعه می گردد.
پاورقی: