ملیتوب په پارسۍ کې دی؟ لیکوال: ننګیالی

 په پیسو پسې پښتو پښتو نارې دي پښتانه هم پارسي وايي چې ماړه شي عبدالله بختانی وايي به (( صیی ګپ بزن که ما هم بفامیم)) د افغانستان د شمالي او شمال ختیځو ولایتونو خلک له دې خبرو سره ډیر اشنا دي، که په کوم مجلس کې دې پښتو خبرې وکړې، له هرې خوا به درباندې همدغه چیغې وي. نه پوهیږم چې ولې؟ خو که په خپله ژبه پښتو دې څو ټکي وویل هر دري ژبی همدغه جمله تکراروي او که دې ورته وویل چې ولې نه پوهیږی؟ نو وايي : (( ضرورت ندارم)).

اصلي خبره مې په تعصب پسې کوله، دري ژبي دا خبره زیاته کوي چې : (( پشتونا تعصب داره)) خو دې ته يې پام نه وي چې تعصب خو څه ښکر نه لري چې د چا په سر باندې راشنه شي، که ښکر يې درلودای نو د دوی خو به اوس ښکر له اسمانونو سره لګیدل. پښتو او دري دواړه د افغانستان رسمي او ملي ژبې دي خو حقیقت دا دی چې ما یې یادونه وکړه، موږ پښتانه خو دې ډیر ملي والي تباه او برباد کړو ژبه يې رانه یې هیره کړه، کلتور يې رانه پاتي کړ، رسم او رواج باندې مو شرمیږو او داسې نور ډير افتونه هم شته چې د ملي والي سوغات دي.

موږ پښتانه خو په رښتیا هم دومره ملي یو چې ان د دري ژبو همدغو خبرو رانه خپله پښتو هیره کړې او هیره لا څه کوې چې بیخي مو پښتو ورخوشې کړې، که کور ته مو یوه دري ژبې را واده شي، د کورنۍ ټول غړي ورسره په دري خبرې کوي، نو اوس متعصب څوک دی؟ زمونږ پښتانه خو په پښتو پیسې ګټي او په دري ژبو يې خوري، نو له پښتنو ملي خلک بل څوک دي؟ خو بیا هم د دغو خلکو له تورونو نه خلاصیږو.

زه په کندوز کې یو خبریال پیژنم چې په پښتو ژبه کې يې بلا کلونه کار کړی، او د یوې راډیو د پښتو څانګې خبریال و، هره میاشت يې د پښتو راپورونو په سر باندې تر زرو ډالرو معاش اخیسته خو په دري ژبو يې خوړ او د هغوی ژوند يې پرې روان کړی و، یوه ورځ يې یوه ښاغلې لور په یوه دولتي اداره کې له چاسره په خبرو وه هغه ورته وویل چې ته د پلانکي لور يې او په پښتو نه پوهیږې نو دغې اغلې ورته وویل: (( مه از پشتو نفرت دارم)) دغه زمونږ د ملي والي ښه بیلګه ده. چې لور د پلار له ژبې نفرت لري.

شمالي او شمال ختیځو ولایتونو ډیرې خلک داسې دي چې شجره ورسره وباسې نو درته به وايي چې: ((مه باجوری استم، څوک به وايي: مه خوستي استم، څوک به وایی: مه مومند استم)) خو په پښتو به خبرې نه شي کولی. د دوی به مور او پلار دواړه پښتانه وي، خو اولادونه به یې په کور کې ورته دویمه ژبه وايي؛ یو دیوال به یې ورته کور کې وهلی وي. دا زموږ د ملي والي نښه ده، ملي والی دا هم نه دی چې یو څوک دې د دې په خاطر چې څوک ورته ونه وايي چې متعصب يې خپله ژبه پریږدي. زه حق لرم په خپله ژبه خبرې وکړم، خو څوک پرې نه پوهیږي دا بیا زما نه د هغه ستونزه ده. زما یوه ټولګیواله وه، ماته ګوډه پښتو يې ویله خوشاله وو چې دري ژبې هم له پښتو سره مینه لري او غواړي په پښتو کې لیسانس واخلي خو چې پوښتنه مې ترې وکړه پلار او مور يې مومند وو، ښه نو ته ولې په پښتو خبرې نه شی کولې؟ ویل يې : (( زما د کاکا ښځه دري ژبې وه ځکه مې پښتو نه ده زده)). زموږ پښتانه هم دا قابلیت نه لري چې د بلې ژبې د زده کړې تر څنګ خپله ژبه وساتي.

زیار صیب هم د دغسې خلکو په اړه ښه وینا کړې خو اوس په دې حالاتو د زیار صیب د وینا تر څنګ هغه خلک چې غواړي ځانونه مترقي او ازاد خیاله او عصري معرفي کړي دري وايي، چې نه به په دري سمې خبرې کولی شي او نه په پښتو چې وو کیسو ته تیر له مال و سره اوس تیر پیسو ته له هرڅه پښتانه پیسه دوستۍ ترې اوس پښتو هیره کړه اچې اړ نه وو په هیڅه پښتانه څو چې وو وږي؛ نو پښتو غږیدل وايي پارسي چې شول ماړه پښتانه مجاور احمد زیار