کیوبا او فیدل کاسټرو/ نجیب الله علیزی

ننۍ کیوبا د امریکا د لوی وچي په مرکزي برخه کي یو پروت هیواد دي چي د امریکا د فلوریډا ایا لت سره په ۱۵۰ کیلومتری کي همسایه او د مکسیکو سره په لویدځ کی همسایه هیواددي په ۱۴۴۲ کال کی کریستیف کولومب کشف کړه اودا هیواد د اسپانیا له خوا په کال ۱۵۵۱م کي^[1] خپل مستعمره وګرځول شو د لاتینی امریکي د هیوادونو بر خلاف کیوبا تر ډیره مستعمره وه کله چي کیوبایانو د خپل وطن د ازادۍ لپاره پاڅون وکړي د اسپانیا او امریکی ترمنځ جنګ وشو د امریکا یوه کښتي د کیوبا د هوانا په بندر کی  په کال ۱۸۹۸ کی منفجره سول ټول عمله یی مړه سول او دا د امریکایانو لپاره په کیوبا کي د لاس وهني لپاره یوه بهانه سول. کله چي د کیوبا د هوانا په بندر کی امریکايې کښتې منفجره سوله دا وخت دی چي د اسپانیا او امریکی تر منځ جنګ وه شو اسپانیا تسلیم سول او په کال ۱۸۹۸ کي په فرانسه کی ددوی تر منځ د سولی  په تړون کی  کیوبا و امریکایانو ته ور تسلیم کړل، تر دریو کلونو پوري کیوبا د امریکایانو په لاس کنترویدل په کال ۱۹۰۳ کي نوی اساسی قانون جوړشو امریکایانو ته صلاحیت ورکړل شو چي امریکایان کولای سی چی د کیوبا په داخلی اموروکي مداخله وکړلای شي.

په کال ۱۹۲۵ کي  ماکادود کیوبا ریس جمهور شو نوموړی د امریکا سره نژدي اړیکي درلودلي د کیوبا خلک دده څخه په تنګ سول فساداوج ته ورسیدي مظاهری وسوی اونوموړی په کال ۱۹۳۳ کی د کیوبا څخه وتښتیدۍ پدی وخت کی دکیوبا حکومت امریکا ته اجازه ورکړل چي د کیوبا د منافعو د محا فظت په منظور نوموړو ته یوه اډه ورکړي، پدی وخت کي (کارلوس مانو‌یل دسیروس) د کیوبا ریس جمهورسو او په عین حال کي په کال ۱۹۳۴ کي روزوولټ د امریکي ریس جهمور شو د کیوبا په نفع يي بعضی تغیرات راوستل  په کال ۱۹۴۰ کي کي باټیشټا د کیوبا ریس جمهورسو په کال ۱۹۴۴ کي د قدرت نه لیری سو فلوریډا ته ولاړۍ او په کال ۱۹۵۲ کي يی کودتا وکړل د دوهم ځل لپاره یي قدرت په لاس کي واخستي نوموړي هم د امریکا ملګري اود هغوي د ګټو مدافع و.

دا هغه وخت دي چي د کیوبا خلک د خپل ازادۍ په فکر کي سول خلکو شورش وکړي په مملکت کي فساد خپل اوج ته رسیدلي و په ډیر ځوان نسل کي چي دمظاهرو په سر کي چي نوم اخستل کیدې هغه ښاغلي فیدل کاسټرو ؤ. نوموړي غوښتل چي کیوبا د امریکا د اسارت څخه خلاصه کړي، او په چریکی جنګ باندی یی شروع وکړل نوموړی د خپل ګروپ سره چي ۸۱ کسان وه په کال ۱۹۵۶ کي پر کیوبا حمله وکړل د بټیشټا د عسکرو د سخت مقاومت سره مخامخ سول بیله ۱۲ نفرو څخه چي ژوندی پاته سول د فیدل کاسټرونور ټول چریکان مړه سول، پسله دوه کاله مقاومت څخه فیدل کا سټرو په خپل خلکو کي نفوذ پیداکړي او په کال ۱۹۵۹ م کي دجنورۍ په اوله ورځ د کیوبا پر پایتخت هوانا باندي د چګوارا^[2] په مشري دزرګونوعسکرو په ملتیا باندي پرهوانا او سانتکلارا ښارونو حمله وکړل باټیشټا وتښتیدي او فیدل کا سټرود کیوبادحکومت واګي یي په لاس کي واخستي، داهغه وخت دي چي د کیوبا ملت د فیدل کاسټرو د وینا په انتظاردي دا هغه څوک دي چي د کیوبا ملت یي د امپرالیستي نظام څخه ژغورلي او ملت د ده راښکاره کیدلواو ویناته انتظار باسي فیدل کاسټرو هغه سړي ؤ چي راتلونکي ۵۰ کاله  به پر کیوبا باندي حکومت کوي.ښاغلي فیدل کاسټرو د ۱۹۵۹ څخه تر ۱۹۷۶ پوري د کیوبا د رهبر په حیث او د ۱۹۷۶ څخه تر۲۰۰۸  پوری د کیوبا ولس مشر ؤ دهغه څخه وروسته په خپل خوښه د قدرت څخه لیری او خپل ټول واک يی د خپل ورور (راوئول کا سټرو)په لاس ورکړي. او راوئول کا سټرو هغه څوک دي چي د فیدل کاسټرو سره په ټول مبارزاتي ژوندکي ورسره و اوفعلا نوموړي د کیوبا ولسمشر دي. فیدل کاسټرو د امریکا سر سخته دښمن ؤ هغه تل ویل چي که امریکا په خپل ګاونډي توب کښي سوشلیزم نه شي زغملای نو برعکس کیوبا په خپل همسایه توب کښي امپرالیزم او کپټالیزم نه زغمي. د فیدل کاسټرو ژوند او داستانونه کتابونه نیسي خو اخر مرګ د هرچا میلمه وي کاسټرو پرون د نوامبر پر پنځه وویشتم تاریخ باندي د ۹۰ کلونو په عمر ومړ. د فیدل کاسټرو پلویان کاسټرو د شلمي پیړۍ اتل نوموي خو دده ضد کسان بیا وایې چي هغه یو شیطان ؤ ځکه چي ۵۰ کاله یې کیوبا د کیوبایانو لپاره په زندان بدله کړي وه ځکه ازادي نه وه هر سړی چي د کیوبا څخه بهر ته سفر کولای باید دولت یې خبر کړي وای چي چیرته او د څه لپاره ځي.

مننه

نجیب الله علیزی

هندوستان، نوی ډهلي

د جواهر لعل نهرو پوهنتون

[1]  احمدضیا، خالد ، مردشکست ناپذیر،کابل: انتشارات فیضی،کال ۱۳۹۲، ص (۱۴)

Che Guevara an Argentinean Gorilla combatant and the best friend of fidel Castro: [2]