دولت «جمهوری عربی سوریه» از سال ۱۹۷۰ میلادی در کنترل خانواده بشار الاسد بوده است. «حافظ الاسد»، پدر رییس‌جمهور کنونی سوریه از سال ۱۹۷۰ تا ۲۰۰۰ ریاست جمهوری را بر عهده داشت و پس از مرگ او، پسرش «بشار الاسد» جای او را گرفت.
در سال ۲۰۱۱ مظاهرات گسترده با تبعیت از بهار عربی علیه دولت بشارالاسد آغاز و در نهایت با درگیری‌های نظامی همراه شد، که تا به حال ادامه دارند. در این درگیری ها به اساس راپور سازمان ملل (۲۰۱۵) مجموعا ۳۴۰۱۲۴نفر کشته و حدود ۱۳۰۰۰۰مفقود هستند. کمیته سازمان ملل برای امور مهاجرین گفته که تا جولای ۲۰۱۵حدود ۷۶۰۰۰۰۰ افراد در داخل کشور بی‌جا و حدود ۴میلیون مهاجر شده اند.
به اسانی نمی‌توانیم بدانیم چقدر گروه‌ها و طرف‌ها در سوریه با هم درگیر هستند اما به اساس یک تحلیل میتوانیم بگوییم که حداقل ۴۵ طرف درگیر اند. که در کل میتوانیم به چند گروه کلان تقسیم کنیم:
- نیروهای وفادار به «ائتلاف ملی نیروهای انقلابی و اپوزیسیون سوریه»
- جبهه النصره (القاعده) و متحدین آن
- گروه دولت اسلامی (داعش) و متحدین آن
- «حزب اتحاد دموکراتیک» کردهای سوریه (هم‌پیمان با «حزب کارگران کردستان» ترکیه موسوم به «پ ک ک») و متحدین آن.
- قدرت‌های خارجی هم یا از در حمایت از یکی از این طرف ها وارد جنگ شده‌اند و یا در قالب «ائتلاف بین‌المللی ضدداعش» که تحت رهبری امریکا است و رسما «عملیات عزم قاطع» نام دارد.
- دولت بشار اسد و حامیان او
۱-نیروهای وفادار به «ائتلاف ملی نیروهای انقلابی و اپوزیسیون سوریه»:
ارتش آزاد سوریه، تیپ فرزندان صلاح‌الدین (لوا احفاد صلاح‌الدین) نزدیک به ۶۰۰ نیرو دارد، جبهه اسلامی که گفته میشود توسط عربستان حمایت میشوند حدود ۵۰ تا ۷۰ هزار نفر دارند، احرار الشام، جیش الاسلام، ارتش ترکمن‌های سوریه (سوریه ترکمن اوردوسو) ادعاهایی وجود دارند که از نسبت شراکت قومی توسط حکومت ترکیه حمایه میشوند و حدود ۱۰هزار نیرو دارند، ائتلاف‌های محلی( «جبهه جنوب» که حدود ۲۵هزار نفر دارند، فتح الحلب، که توسط امریکا و غرب حمایه میشوند، شورای فرماندهی انقلابی سوریه (مجلس قیاده الثوره السوریه) که متشکل از ۷۲گروه کوچک دیگر هست).
۲-جبه النصره(القاعده و متحدین آن:
جبهه النصره که شاخه‌ی از القاعده است حدود ۲۰هزار نیرو دارند. متحدین النصره: (غربا الشام، فتح الاسلام، طالبان پاکستان، حزب اسلامی ترکستان( چینی‌ها)، جماعت امام بخاری( ازبک‌ها کشور ازبکستان) و کتائب عبدالله عزام).
۳-گروه دولت اسلامی و متحدین آن:
این گروه بخش گسترده خاک سوریه در اختیار دارند. این گروه اصولا کوچک ترین مخالفی را قبول ندارند و بنابراین، «متحد» نظامی برای آن‌ها هیچ معنایی ندارد چون گروه‌ها اجازه فعالیت مستقل ندارند و باید به «دولت اسلامی» بپیوندند. با این وجود، حداقل دو گروه هستند که ضمن حفظ هویت خود، در اتحاد با داعش حرکت می‌کنند: (تیپ شهدای یرموک و دوکوماجیلار).
۴- «حزب اتحاد دموکراتیک» کردهای سوریه (هم‌پیمان با «حزب کارگران کردستان» ترکیه موسوم به «پ ک ک») و متحدین آن:
کردهای سوریه که نزدیک به «حزب کارگران کردستان» ترکیه (پ ک ک) هستند. از مهم‌ترین اقدامات آن‌ها در چند ماه گذشته، اعلام تشکیل «فدراسیون شمال سوریه» بوده است که البته با مخالفت بقیه اپوزیسیون، ازجمله کردهای طرف دار مسعود بارزانی (شورای ملی کرد) مواجه شده است. این نیروها در همین منطقه که شامل دو استان حسکه و رقه میشود، فعال هستند.
این گروه‌ها که به علت مبارزات قهرمانانه خود علیه داعش در شهرهایی همچون «کوبانی» در سراسر جهان مشهور شده‌اند، در سال گذشته با حمایت امریکا که پشتیبانی پی‌گیر نظامی از آن‌ها می‌کند، به چندین گروه دیگر پیوستند تا «نیروهای دموکراتیک سوریه» را تشکیل دهند که نیروی نظامی موثری در مبارزه با داعش بوده است. هدف اعلام‌شده آن، ایجاد سوریه‌ای دموکراتیک است که در آن عدالت واقعی در طول زمان اجرا شود. جنگجویان آن نه فقط کرد و عرب که آسوری، ارمنی، ترکمن، چرکسی و چچن هستند.
9 گروهی که نیروهای دموکراتیک سوریه را تشکیل می‌دهند، از این قرار هستند: «گروه‌های مدافع خلق»، «گروه‌های مدافع زنان» (که شاخه زنان مدافع خلق است)، «نیروهای صنادید»، «شورای نظامی سریانی‌ها»، «فرقه انقلابیون رقه»، «آتشفشان فرات»، «اردوی انقلابیون»، «فرقه گروه‌های الجزیره» و «فرقه۹۹ موشات.»
۵- عملیات عزم قاطع
بیش از ۵۹ کشور رسما جزو عملیات عزم قاطع هستند که قرار است تحت رهبری امریکا، داعش را نابود کند. اما اکثریت آن‌ها هیچ کاری برای کمک به این عملیات انجام نمی‌دهند. تنها 14 کشور کمک نظامی به این عملیات (در مورد سوریه) کرده‌اند؛ امریکا، بریتانیا، فرانسه، استرالیا، کانادا، دانمارک، هلند، عربستان سعودی، اردن، بحرین، امارات، مراکش، قطر و ترکیه.
آلمان و قبرس هم البته کمک‌های غیرنظامی کرده‌اند.
۶-بشار الاسد و حامیان او:
اردوی سوریه، اداره عمومی امنیت (اداره الامن العام)، نیروهای دفاع ملی، شیرزنان دفاع ملی و کتائب البعث تشکیلات رسمی نظامی دولت سوریه به رهبری بشار هستند. اما چندین گروهی دیگر متحدین بشار الاسد اند:
لوا ابوافضل العباس: به اساس ماهیت فرقه‌ای و شیعه ایجاد شده که حدود ۱۰ هزار نیرو دارند.
لوا الفاطمیون: خبر استفاده از شیعیان افغانستان در دفاع از حکومت بشار اسد از همان اوایل جنگ بارها منتشر شد. سخت نیست ببینیم سه میلیون پناهنده افغانستان در ایران چه طور می‌توانند با دستمزد پایین مورد استفاده و سوء استفاده قرار بگیرند. همین در مورد حدود دو تا سه هزار پناهنده افغانستان مقیم «سیده زینب» نیز صدق می‌کند. این پیکارجویان ابتدا در قالب لوا ابوافضل العباس می‌جنگیدند اما شمارشان چنان بالا رفت که در سال ۲۰۱۴ فرقه‌ی مجزای خود را تشکیل دادند.
طبق برخی گزارش‌ها، فرقه‌ی «فاطمیون» بیش از ۲۰ هزار جنگجو دارد. با این‌که ایران ابتدا حضور آن‌ها را انکار می‌کرد، امروز در قطعه ۵۰ «بهشت زهرا» مزار ده‌ها نفر از آن‌ها قرار گرفته و مراسم دفن‌شان رسما به عنوان «شهدای فرقه‌ی فاطمیون» در تهران، اصفهان، مشهد و قم برگزار شده است. این گروه شبه‌نظامی در بازپس‌گیری دو ماه پیش «پالمیرا» از داعش نیز نقش داشت.
جیش الموحدین، سوتورو، گارد ناسیونالیست عرب (الحرس القوم العربی)، حزب سوسیال ناسیونالیست سوریه، جبهه مردمی برای آزادی فلسطین – فرماندهی کل، مقاومت سوریه، حزب‌الله لبنان، روسیه و ایران.