لومړۍ برخه
یادونه: آزادۍ راډیو د لړم پر( ۲۵) د افغانستان له پخواني ولسمشر حامد کرزي سره، د هغه تر واکمنۍ وروسته اولینه مرکه خپره کړه؛ بدلون اونیزه یې دلته لیکلې بڼه، د یو تاریخي سند په توګه، له آزادۍ راډیو څخه په مننه خپروي؛ دا مرکه د آزادۍ او مشال راډیوګانو مشر ښاغلي اکبر ایازي کړې ده
ایازی: رئیس صاحب! ډېر مننه چې آزادۍ راډیو ته دې وخت ورکړ چې ستاسي سره اوله مرکه د قدرت تر انتقال وروسته کوي.
او اول خو زه تا ته مبارکې وایم چې په افغانستان کې تاسې داسې یو تاریخي کار وکړ، چې هېڅ مشر د افغانستان په تاریخ کې دا نه و کړی، هغه دا و چې تاسو منتخب جمهور رئیس تر لاس ونیوی او پر هغه چوکۍ مو کښېناوه چې تاسو دیارلس کاله پخپله حکومت پر کړی و.
تقریباً دوې میاشتې تېرې شوي دي چې د جمهوري ریاست له کاره څخه بېکاره شوی یې، په خپل کور کې ناست یې مګر زه چې ګورم بیا هم ډېر مصروف یې، اوس هم داسې د جمهور رئیس احساس کوې او جمهوري ریاست درڅخه کېږي که نه؟
کرزی: ډېر مننه ایازي صاحب محترم! مومند صاحب د آزادۍ راډیو ګرانو وروڼو! ابداً احساس د ریاست جمهورۍ نه کوم بلکې دغه احساس مې هلته هم نه کاوه چې د افغانستان جمهور رئیس وم او دا مې وظیفه بلله چې د افغانستان لپاره یې تر سره کړم او بلکې د افغانستان خلکو ګمارلی وم چې دوی ته خدمت وکړم نو احساس مې هلته هم نه کاوه د ریاست جمهورۍ، د واکمنۍ او د قدرت او اوس یې هم نه کوم او اوس خو یې بالکل نه کوم.
ایازی: چې د افغانستان خلک پوه شي جې دا پخوانی جمهور رئیس چې اوس په کور کې دی، دی د ورځې څه شي کوي او عادي ورځې څنګه تېروي؟
کرزی: د ورځې د خوا، د سهار د خوا مصروف یم ډېر، د افغانستان د شاوخوا خلک راځي،خصوصاً ځوانان زښت ډېر راځي او په دې ډېر خوشحاله یم چې د افغانستان ځوانان روزل شوي دي او په دې ډېر – ډېر خوشحاله کېږم چې ځوانان دا راته وایي، چې رئیس صاحب! ستا په دا دیارلسو کالو کې موږ تعلیم وکړ او فاکولتې مو وویلې او مکتبونه مو وویل او ماسټرۍ مو وکړې او ډوکټوراوې مو وکړې او پر کار ولاړ یو، ډېر ځوانان راځي او په دې ډېر سخت خوشحاله یم او دا د افغانستان لپاره یو ډېره لو کامیابي او ویاړ بولم.
ایازي: ځینې داسې ګنګوسې دباندې دي چې تاسو غواړئ چې اپوزیسیون جوړ کړئ، دا سیي خبره ده؟
کرزی: نه! دا سیي خبره ده، نه یوازې دا چې زه اپوزیسیون نه جوړوم بلکې د دغسې حرکاتو او دغسې اعمالو مخالف یم، افغانستان اپوزیسیون ته ضرورت نلري، افغانستان د ټولو افغانانو ګډ کار او هڅې او کوښښ ته ضرورت لري تر څو دا وطن ټوله په یوه سلا منزل مقصود ته، چې سوله او آباداني ده د افغانستان، هغه ته ورسوو، نو زه به نه یوازې دا چې اپوزیسیون نه جوړوم بلکې نورو ته به هم دا توصیه کوم چې دا سیاسي اپوزیسیون و دا خبرې پرېږدئ بلکې ټول سره همکاره شو باید او دا خاوره ورسوو. هو!
د خارجیانو د تېریو او ناوړو اعمالو په مقابل کې به لکه د مخه چې ولاړ وم او خبرې او عمل مې کاوه، اوس به هم که چیري دوی داسې وکړي نو هغه به زه خپله وظیفه بولم.
ایازی: یعنی به نظر شما در یک دموکراسی سالم، اپوزیشن لازم نیست که باشد در مقابل حکومت؟
کرزی: که ما سوال قبلی تان تکمیل کنم، ګفتم اپوزیشن هیچ وقت ما نمیباشم و نمیخواهم که اپوزیشن شوم، افغانستان به همکاری همګی ما ضرورت دارد، تا به منزل مقصود خود برسیم و وطن خود را آباد و بهتر سازیم، تنها جاییکه که اګر ضرورت باشد که صدایم بلند شود او در جایي خواهد بود که خارجیها اعمال نادرست کنند و یا عملیات شبانه خود را دوباره آغاز کنند و یا مردم آزارۍ کنند، یا کاری کنند که در او منفعت افغانستان زیر پا شود یا نهفته نباشد.
نو په نورو مواردو کې به په تمامه مانا د افغانستان له دولت سره ولاړ یم او ملاتړ به یې کوم او موږ اپوزیسیون ته ضرورت نلرو، به اپوزیسیون ضرورت نداریم، درست است که دموکراسی را اجازه به همګی میدهد و در زمان حکومت ما این اجازه را به همګی داده شده بود ولی اجازه است اګر کسی بخواهد که این کار را بکند میتواند که بکند، ولی ما بحیث یک شهروند افغانستان توصیه ام به تمام افغانها اینست که از اپوزیسیون سازی صرف نظر کنید و دست به هم دست دادن و همکاری به نظام جدید و حکومت جدید ما یک جا شوید.
ایازی: آقای رئیس! افغانستان یګانه کشور بود شاید در جهان که از دها کشور عساکر شان آمدند، سیاستمداران شان آمدند و رئیس جمهورهای شان آمدند، ما شاهد یګانه رئیس جمهور در این سیزده سال بودیم که با بیشترین رئیس جمهورها، رهبران کشورها، جنرالهای کشورها، صدراعظم ها، وزرای خارجه شما صحبت های داشتید و مکلف و مجبور بودی به هر یکی ازینها روابط خود را نګا کنی و شاید شما از هر کس بیشتر جیزها و صحبت های را بفهمی که یک سیاستمدار عادی و یک افغان عادی نمیفهمد و امیدوار هستم که بعض حقایقی را و مسایلی را که تا حال شما نګفته اید و در یک مصاحبه ام قبلاً شما ګفته بودی که شما بیشتر صحبت های داری که میخواهی که وقتیکه از قدرت انتقال دادی باز ان شاء الله این مسایل را برای مردم افغانستان مطرح خواهد کردی، به نظر شما متحدین و جهان به افغانستان واقعاً برای جنګ علیه تروزیزم آمده بودند و اګر بر علیه جنګ تروریزم و از بین بردن حکومت طالبان بود آیا این جنګ علیه تروریزم را جامعه جهانی بخصوص امریکا اینها این جنګ را بردند یا باختند، اګر باختند چرا؟ و اګر بردند چرا؟
کرزی: خوب، تجربه ما از دید و بازیدو ملا قاتهایم با رهبران کشورهای جهان به هر کدام شان تجربه های مختلف است و از هر کدام شان و از هر سفر خود البته چیزهای اموختیم؛ در مورد سوال مشخص شما را جع به این که آیا جنګ علیه تروریزم امریکا در ۲۰۰۱ آغاز کرد به کامیابی رسیده و یا نیمه راه مانده و یا ناکام شده؟
امریکا به افغانستان به یک اعلان واضح و مشخص آمد و این بود که امریکا مورد حمله القاعده قرار گرفته و در دفاع از امنیت و مصؤنیت مردمش مجبور بیاید به افغانستان و در افغانستان خلاف رژیمی که به القاعده جای داده بود اقدام کند.
مردم افغانستان هم از یک اشغال پنهان! و حضور تروریزم در افغانستان، از یک اشغال پنهان! که خود امریکا سبب آن اشغال البته شده بود؛ بعد از فروپاشی و خروج شوروی و از کامیابي جهاد…
ایازی: منظور شما از اشغال پنهان، اشغال طالبان است؟
کرزی: اشغال یک دولت همسایه! اشغال یک دولت همسایه! مردم افغانستان میخواستند که از اشغال پنهان نجات پیدا کنند و آزاد شوند؛ و آمدن امریکا و متحدینش به افغانستان امیدواری بزرگی برای استقلال و آزادی افغانستان میدانستند و امیدواری بزرگی برای ترقی و آرامش خاک خود میدانستند؛ به همین منظور از ما گرفته تا به هر فرد دیگری ملت افغانستان، بسیار به شوق و صداقت با امریکا و متحدین شان در افغانستان همکار شدند، این همکاری درست پیش رفت تا یک جایی را؛ بعد ازو دیدیم که در جنگ علیه تروریزم قسمیکه امریکا عنوان میکند برای افغانستان مشکلات شدیدی وجود دارد، که پسان به او میایم، تا جائیکه که سوال تان به ناکامی و کامیابی اینها برمیگردد، ما دیروز یک مصاحبه را میخواندم، یک کتابی را، یکی از جنرالهای امریکایی بنام جنرال دانیل بولگر یا بولجر، به خیالم بولگر باید باشد که یک جنرال سه ستاره ای امریکا است، او نوشته کرده و در او گفته اند که امریکا در جنگ خود ناکام شد، دلیل هم این گفته که به عوض از اینکه به پناگاهای تروریستها برود، به عوض از اینکه به مراکز تروریستها برود، جنگ علیه دهات و مردم افغانستان بنا کرد، پس به این دلیل ناکام شد. خوب، ما دلایل دیگر هم برای ازین دارم که چرا این جنگ به او کامیابی که دلخواه مردم افغانستان بود و شاید هم دلخواه مردم امریکا بود، نرسید؟
دلیل دیگرش این بود که امریکا واضحاً و از تجربه ما یک سیاست دوگانه را تعقیب کرد، امریکا که در کلمات ساده و وطنی خود ما بیان کنم، دزد را گفت، دزدی کو؛ صاحب خانه را گفت، خانه تان را نگاه کو.
و به این ترتیب دیدیم نه تنها این که افراطیت ګم نشد بلکه افراطیت زیات شد در منطقه، بلکه دامنگیر بسیاری ساحات منطقه شد، بلکه میبینیم که حال ابعادش رسیده به شرق میانه و به کشورهای دیگر؛ پس خلاصه کلام، ازدید ما این جنگ برای افغانستان او نتیجه دلخواه را که ما انتظار داشتیم نه آورده و به همین دلیل هم امیدوار هستیم که حالیکه امریکا پایگاه نظامی را گرفته و قرارداد امنیتی برایشان امضاء شده برای افغانستان در صدد آوردن صلح باشد نه ادامی جنگ را.
ایازی: خوب اگر ما یک نتیجه گیری بکنم شما میګویی که کامیاب نه شدند تا حال؟
کرزی: تحلیل های خود امریکا را میگیم، مثلیکه قبلاً عرض کردم البته ما تحلیل وسیعتری دارم که او به یک کلمه و یک مصاحبه خلاصه نمیشود.
ایازی: رییس صاحب! دا د 2009 تر انتخاباتو را وروسته او کله چې د جمهور رئیس اوباما حکومت قدرت ته ورسېدی په امریکا کې، ستاسو روابط داسې ښکاري د هغه وخت څخه د امریکا سره نسبتاً خراب شول، علت یې څه شي وو؟ آیا دا د حکومت بدلون وو په امریکا کې؟
ایا تاسې د جمهور رئیس بش سره سیي روابط درلودل که مو نه درلودل او له جمهور رئیس اوباما سره مو روابط خراب شول ولي؟
کرزی: زما روابط له امریکې سره او د امریکې له مشرانو سره دولتي روابط وه، البته انسانان کله چې یو د بله سره کښېني او ولاړېږي، شخصي روابط هم پیدا کوي، په رسمیاتو کې هم شخصي روابط ایجادېږي، هم مې د بش سره شخصي رابطه ښه وه، هم د ښاغلي اوباما سره مې شخصي رابطه ښه ده، د دواړو جمهوررئیسانو د امریکې سره مې شخصي رابطه ښه وه او د نورو مشرانو سره؛ زما رابطه د امریکې د دولت سره د ۲۰۰۵ کال په هاخوا مخ په کړکېچ شوه؛ اساسي او اولین علت یې د افغانستان پر خلکو بمبارۍ، پر کورو بمبارۍ او د افغانستان په خلکو کې د ملکي تلفاتو پېښول وه.
دا پېښې ما په شروع کې په ۲۰۰۴ او ۲۰۰۵ کال کې فقط او فقط په ملاقاتو کې او په سیاسي مذاکراتو کې او د ډپلوماټیکو چینلو د لارې دوی ته عذرونه کړي دی چې دا مه کوئ؛ د افغانستان ملت ستاسې دوست ملت دی، تاسې ته یې ځای درکړی دی، نو د دې پر ځای چې اډو ته ولاړ شئ د تروریزم! پناگاوو ته ولاړ شئ د تروریزم! او تمویل گاوو ته ولاړ شئ د تروریزم! تاسي د افغانستان پر کلي او کور بمبارۍ کوئ! او خلک آزاروئ! دا مه کوئ! په دې کې د افغانستان ملت درته درېږي! دا کوښښ مې یو کال، یو نیم کال له دوی سره په رسمي مجالسو کې وکړئ او حتی دیرش- څلویښت، پنځوس، شپېته، سل ځلي به ما د افغانستان خلک ورته راوستي وي، کله چې به خلک له ولایاتو څخه ماته راغلل په شکایت چې رئیس صاحب! پر موږ بمبارۍ کېږي! زموږ کورو ته د شپې رالوېږي! آزاروي مو! او بچیان مو په اصطلاح په ډار کې هره شپه اوسېږي! ښځې او کوشنیان مو د شپې ځي دباندې له کورو څخه په غرو کې بېدېږی! نو ما به دا گرده مشران راوستل د امریکې د حکومتي چارواکو او سفیرانو سره او جنرالانو سره به مې کښېنوله، دوی به په خپله هغه وطني ژبه زموږ په هغه وطني ژبه دا خپل عرض حال د امریکې مقاماتو ته وکړ چې دغسي راسره کېږي، مه کوئ!
زه به ناست وم، خلیلزاد صاحب د دوی سفیر وو په افغانستان کې، ان د خلیلزاد صاحب په وخت کې دا سلسله شروع شوې ده، دا کوښښ وو د افغانانو چې د امریکې سره یې وکړ.
یعنې په حقیقت کې افغانانو او د افغانستان خلکو د امریکې سره ډېر مراعت کړی دی، په دې چې ډېر دردېدلې وو دا دېرش کاله او نه یې غوښتل چې بالا د یوه لوی قوت سره په جنجال و جنگ اخته شي، کنې ولاکه یې ثانیه پرې ایښي وای نو مشکل هلته علني شو چې په ۲۰۰۶ کال کې بالا دا زموږ تر توان ووتله چې د دوی سره په مذاکراتو کې او ډیپلوماټیکو چینلو له لارې او د مطبوعاتو څخه لېرې ویناوې وکړو او کوښښونه وکړو او خواهش وکړو او تمنا وکړو؛ په ۲۰۰۶کال کې بیا ما خپل موقف څرگند کړ او مصاحبې مې وکړې او بلکې غوښتنه مې وکړه چې امریکا دې له تروریزم سره په جنگ کې، که دا حقیقت وي چې دوی د تروریزم پر خلاف راغلي دي، خپله تگلاره بدله کړي او هغه دې وکړي چې د دې پدیدې د شکست د پاره ضروري دي او هغه د ادی چې پناگاوو ته دې ولاړ شي و څه دې وکړي څه دې وکړي نو دا تر هغه د مخه خبره ده او زموږ مشکل د افرادو سره نه دی، د دولتي پالېسۍ سره د امریکې وو او نه د دې رئیس جمهور یا هغه رئیس جمهور سره مشکل .
ایازی: در یک صحبتیکه ما و شما یک وقت داشتیم، شما برای ما گفتید که بطور خصوصی که شما برای امریکاییها همیشه گفته بودید که برای اهداف دراز مدت ستراتیژیکی ای شما اګر اقتصادی باشد، شما میخواهید که افغانستان به سهم در این مسایل اقتصادی داشته باشید و اگر اهداف ستراتیژیکی ای دراز مدت امریکا و غرب در افغانستان تقسیم جغرافیا و یا یک مسئله دیگر جغرافیایی باشد و شما گفتید که جغرافیای افغانستان از آمو تا اتک است، آیا این هدفهای انها اقتصادی است دراز مدت امریکا، آیا ستراتیژی جغرافیایی است و یا کدام ستراتیژی دیگری دارد که شما تا حال نه گفتید و حال به مردم بگویید؟
کرزی: بلی! در این مورد با مقامات امریکا صحبتهای مفصل و بارها داشتیم و بسیار به وضاحت و زبان بسیار واضح و ساده برای شان بیان کردیم به این ترتیب که امریکا!
اگر شما به این منطقه، البته این صحبتها را زمانی آغاز کردم که من به این نتیجه رسیدم که حضور امریکا در افغانستان تنها برای مبارزه علیه تروریزم نیست بلکه اهداف دیگری فراتر از آن دارند، بعد از اینکه به این عقیده پیدا کردم که امریکا به این هدف آمده و صحبت ما بر ایشان علنیتر شد و بزرگتر شد.
ما برایشان اینطور عرض کردم که، به دولت امریکا، که اگر شما پشت مرامهای بلند و بالای اقتصادی تان آمده اید افغانستان مانع تان نیست، ولی افغانستان یک کشور غریب است و شما پشت منفعت بزرگ آمده اید، افغانستان فقط خود میخواهد که حفظ کند و پیش ببرد، پس اگر شما در این منطقه سالانه صد دالر پیدا میکنید، دویش از ما باشد اگر شما پشت هدف اقتصادی نه آمده اید، پشت تغیر وتبدیل جغرافیه منطقه آمده اید، در آن صورت افغانستان سرحد طبیعی این خاک و مردمش از اتک تا آمو است، پس در این معامله به همرای ما همکار شوید یا پول بیاورید اگر پشت اقتصاد افتیدید و در ست به افغانستان پول بیاورید، زیاتر از حق خود نمیخواهیم و اگر پشت تغیر جغرافیه آمده اید، در آن صورت حق افغانستان ثابت شده از تاریخ به این طرف از اتک تا آمو است و این خاک ما را تضمین کنید.
ایازی: تشکر! شما پیمان ستراتیژیکی را امضاء کردی و در آن پیمان کمکهاییرا وعده شده بودند که اردوی افغانستان و قوای امنیتی افغانستان را تقویه شوند، اسلحه داده شود، آیا این کار را شد یا نشد؟ و دیگر اینکه شما همین پیمان امنیتی را چرا امضا نه کردی، شما دلایلی را در لویه جرگه گفتید که امریکاییها باید تلاشیهای خانه های ما را بند کنند و امریکا باید حملات شبانه را ختم کند.
و بعض شرایط دیگر داشتید، آیا مسئله دیگری هم بود و شرایط دیگری هم بود، اختلافات دیگری هم بود که شما را وادار به این ساخت که پیمان امنیتی را امضاء نکنی؟
کرزی: مسئله صلح! مسئله صلح از مهمترین قضایا بود، زمانیکه ما مذاکرات روی پیمان سټراټیجیک بین افغانستان و امریکا میکردیم، امریکاییها پیشنهاد داشتند که پیمان امنیتی هم درهمین قرارداد سټراټیجیک باشد ولی در جریان مذاکره متوجه شدیم که ما به او موافقه نمیکنیم، ما نمیخواستیم که پیمان امنیتی در قرارداد سټراټیجیک باشد، ما میخواستیم که به دو مرحله شود تا اول ما پیمان سټراټیجیک اینها نتایج را به افغانستان ببینیم، باز سر پیمان امنیتی بایشان صحبت کنیم و اینها هم موافقه کردند که درست است پیمان امنیتی را از متن قرارداد پیمان سټراټیجیک کشیدند، برای مرحله بعدی و سر قرارداد سټراټیجیک باز ما ششتیم، صحبت مفصل کردیم و منفعت افغانستان تا جائیکه توان ما بود سنجیدیم و امضاء کردیم با دولت امریکا؛ بعد از امضاء پیمان سټراټیجیک دیدیم که یکی از وعده های بسیار مهم امریکا در پیمان سټراټیجیک که او دفاع از سرحدات افغانستان در صورت یک حمله بیرونی بر افغانستان بود در او امریکا به تعهد خود وفا نکرد، صرف ده روز بعد امضاء پیمان سټراټیجیک از طرف پاکستان بر افغانستان حملات توپچی و راکتی شد و ما به امریکا این را در میان گذاشتیم اول امریکا و مسؤلینش نمیپذیرفتند اصلاً که این کار شده، پسان که اسناد ارائه کردیم، اینها گفتند که خوب، این معامله بین شما و پاکستان است و ما با پاکستان از طریق سیاسی صحبتهای را میکنیم او از راه چینلهای دیپلوماتیک صحبتها میکنیم؛ در انجا ما بسیار ناامید شدیم از این موقف امریکا و برای ما شک پیدا شد که امریکا شاید در تعهداتیکه با ما میکند وفادار نباشد و ما را به حیث یک جغرافیه و یک مردم استعمال میکند برای اهداف خود، آنجا باز ما شدیداً با یک سؤ ظن بسیار شدید و شک بسیار عمیق با آنها بر خورد کردم و همین بود که در هر مرحله باز شرایط گذاشتم و شرایط گذاشتم تا به لویه جرگه ای قرارداد امنیتی را که امریکا خصوصاً یکی از شرایط بسیار مهم ما این بود، زمانیکه ما دانستم که آنها اهدافی دارند، پس فکر کردم که آیا با دادن قرار داد امنیتی افغانستان صاحب صلح میشود یا نمیشود؟ اگر نمیشود چرا با امریکا قرارداد بدهیم؟ و اگر میشود امریکا چرا تعهد نمیکند؟
پس ما از امریکا در بدل قرارداد امنیتی ضمانت صلح افغانستان را خواستم، انها این ضمانت را نمیکردند، زمانیکه متوجه شدیم که آینها این ضمانت را نمیکنند، قرارداد صلح را برای شان….
ایازی: چرا شما بارها در جریان صحبتهای خود در ماهای اخیر گفتید که امریکاییها صلح نمیخواهد در افغانستان، چرا متعهد نمیشدند به مفاد از انها نیست؟
کرزی: اینکه چرا اینها صلح نمیخواهند، سوالیست که تنها امریکا جواب داده میتواند، شاید اهداف شان تا به حال برآورده نشده اند، اگر تا به حال صلح نمیخواستند به دلیل اینکه اینها اول میخواستند قرارداد امنیتی را بدست بیاورند و در افغانستان پایگاه بدست بیاورند، حالیکه پایگاه بدست آوردند، امیدوار هستم به افغانستان صلح بیاورند چون ما میدانم و ملت افغانستان میداند که جنگ افغانستان جنگ داخلی مردم افغانستان نیست، جنگ طالبها نیست، طالب افغانی همانطور استعمال میشود و کشته میشود و خراب میشود که باقی ملت افغانستان از دیگر طرف کشته مشویم و اهداف بیرونی کوشش استعمال مارا دارند.جنگ منفعتهای امریکا از یک طرف است با ما و جنگ مقاصد دراز مدت پاکستان و اهداف تاریخی پاکستان و مشکلات که ما وپاکستان از روز ایجاد پاکستان باهم داریم از دیگر طرف است؛ پس افغانستان قربانی اهداف امریکا و اهداف پاکستان است، بانین پاکستان را میگذاریم کنار؛ با امریکا! بعد از اینکه پیمان قرارداد امنیتی امضاء شده و امریکا صاحب پایگاه در افغانستان میشود، اگر همین هدف شان باشد و فقط بدست آوردن پایگاه نظامی در افغانستان هدف شان باشد، امیدوار هستم که حال به فکر صلح آوردن در افغانستان باشد و خدا کند که همینطور شود ما و ملت افغانستان همکارش مشویم تا به افغانستان صلح بیاورد. با پاکستان! معامله ما فرق دارد، یک معاملهء تاریخیست و ابعادی برای آینده ما هم دارند، پاکستان بارها به ما در مذاکرات گفته از آغاز کار، که اینها به رسمیت شناختن سرحد را میخواستند، خط دیورند را میخواستند، برای ما این مقدور نبود چون هیچ حکومتی در افغانستان درگذشته این کار رانکرده و نمیخواستند بکند و ملت افغانستان نپذیرفته، پس یک معامله ای بود ماورای قوت و زور حکومتها یک مسئله ملیست و ارتباط میگیرد مستیقما به اراده ملت افغانستان و آرزوهای ملت افغانستان.مسئله مهم دیگر پاکستان این بود که ما باید با هند روابط خود را کم کنیم و هند را در افغانستان جای پای ندهیم و در حقیقت به این معنا بود که سیاست خارجی ما را در قسمت هند حد اقل تسلیم پاکستان کنیم، این برای ما ناممکن بود چون اگر ما این کار را میکردیم ما در حقیقت استقلال افغانستان را میسپردیم به پاکستان، کاریکه با شوروی نکردیم، کاریکه با انگلیس نکردیم، جنگ سووم افغان- انگلیس سر همین مسئله بود.امان الله خان استقلال سیاست خارجی خود را از انگلیس میخواست و قربانی بهمین خاطر دادیم، پس اینطور مسئله برای افغانستان مقدور نیست، امیدوار هستم که پاکستان روش خود را تغیر بدهد و افغانستان را یک کشور مسقل بداند و حقدار در مسایلی بداند که از استعمار انگلیس به این منطقه به میراث مانده.نور بيا…
بدلون اوونيز\ لومړی کال\(۱۰) ګڼه\ چارشنبه\قوس ۵\ ۱۳۹۳