مقاله «دپکتیا دعلیخیلو جرگه»،بقلم دانشمند وژورنالست شناخته شده کشور داکتر نبی مصداق را خواندم واز آن فیض بردم. بسیاری سوالات من در مورد راه های دخول لشکر نجات به کابل وسنگرهای حمله قوتهای پکتیا و وزیرستان برارگ کابل با حضور داشت برادران نادرخان با جنگجویان پکتیا برایم روشن گردید.
مقاله با دیدگاه انتقادی نگارش یافته وسعی شده به سوالاتی که در ذهن خواننده پیدا میشود، جواب مستند ومنطقی ارائه کند.داکتر مصداق اتفاق نظر سران جرگه علیخیل پکتیارا برای حمایت از نادرخان تا نجات قطعی کابل تائید مینماید.ولی درج مواد پانزده گانه فیصله جرگه را در قرآن وامضا کردن در زیر آن را از سوی سران پکتیا ونادر خان خلاف دود وکودهای پشتونولی دانسته ، تائید نمیکند. احتمال میرود این بخش کار از سوی جنرال وزیری برای محکم کاری با نادرخان صورت گرفته باشد.
دراین مقاله نکات دیگری با ظرافت های ژورنالیستی گنچانیده شده، که من خود رامجبورمی بینم تا به اتکای آن ، برمقاله قبلی خود(اهمیت وهدف جرگۀ علیخیل پکتیا) تجدید نظرنمایم.
درج اسناد جدید دراین مقاله وپیشنهادات معقول داکتر صاحب مصداق برای ثبت نامهای سران ومشران قبایل جنوبی ووزیرستان،که در راه نجات کابل از چنگ سقویان جانهای شیرین خود را در دشت سقوی لوگر ویا بعدتراز دست داده اند، بسیار بجا و قابل ستایش وقدردانی است.برای اولین بار خودم وجه تسمیه دشت سقوی را دانستم وشاید کسانی دیگری هم پیدا شوند که تا کنون علت تسمیه این دشت را نمیدانند.
با خواندن این مقاله خواننده به اهمیت بنای یادگار نجات بهتر وبیشتر فهمیده میتواند.ودم نقد یک خوبی این مقاله روشن ساختن زمان تخریب منار نجات پس از کودتای ثور است که زمانی موضوع بحث عده ای شاهدان ناحق تخریب مناردر زمان داودخان شده بودند، برای داکتر صاحب موفقیت ونیکنامی بیشتر آرزو میکنم.
استاد او ډیر پیاوړي مورخ سیستاني صیب نه ډیره مننه چې زما مقاله ېې لوستلی او زه ېې تشویق کړی یم جې زمونږ ځوان او راتلونکو نسلونو ته واقعات بې له تحریف او کوم بل شخصي نظر نه وړاندې کړو.