محمد صدیق فیروز ||
همزمان با رسیدن فصل میوه در افغانستان و افزایش انواع میوه ها در کشور این محصول دهاقین افغان به پایین ترین نرخ آن در بازار های کابل یگانه بازار فروش این محصولات به عرضه میرسد. امروز در کابل تربوز که بیشتر از ولایات شمالی افغانستان به کابل آورده میشود هر کیلوی آن به قیمت ده افغانی به فروش میرسد که از دید اقتصادی برای دهاقین افغان حتی در برخی موارد همان مصارفی ابتدایی که بالای این محصول کرده اند را تکمیل نمیتواند . حتی در برخی موارد گزارش های نیز به نشر رسیده است که بسیاری از تاجران که میوه ها را به کابل و ولایات دیگر انتقال داده اند حتی نتوانسته است که هزینه کرایه آنرا به دست بیاورد چه رسد به سود از این محصول .
مشکلاتی که امروز فرا روی دهاقین افغانستان برای حفظ و نگهداری میوه های شان وجود دارد نبود سرد خانه ها و آگاهی نداشتن از نحوه چگونگی نگهداری و حفاظت از میوه های شان ؛ از شاخص های به شمار میرود که دهاقین همواره در فصل تابستان با مشکلات فاسد شدن میوه ها و یا هم فروش آن با نرخ پایین مواجه میشوند .
در این اواخر گزارش های نیز وجود دارد که تاجران پاکستانی در برخی از ولایات با خرید نرخ نا چیز میوه های آنرا به پاکستان انتقال میدهند و پس از پروسس آنرا به کشور های بیرونی به قیمت بلند به فروش میرسد . اما در افغانستان نبود انگیزه بخاطر سرمایه گزاری در بخش پروسس و نگهداری از میوه های افغانستان از مشکلاتی است که باید حکومت در این بخش بازاریابی کند . و همچنان حکومت افغانستان نیز باید بر واردات میوه های خارجی تعرفه گمرکی را بلند ببرد تا تاجران از وارد کردن میوه های خارجی به افغانستان خود داری کنند .
یکی از راه های ترانزیتی برای انتقال میوه جات تازه افغانستان به خارج مسیر پاکستان است که با رسیدن فصل میوه تازه افغانستان , پاکستان تعرفه های گمرکی بالای میوه جات افغانستان را دو برابر میکند که این کار سبب کاهش قدرت رقابتی محصولات افغانستان در بازار می شود.
گر چند حکومت افغانستان بخاطر رهایی از وابستگی کابل بخاطر انتقال محصولات خود به پاکستان دهلیز هوایی میان افغانستان و هند را افتتاح کرد که به اساس آن هند میوه جات تازه یی افغانستان را به قیمت نازل از طریق هوا انتقال میداد اما این کار نیز به چالش های همراه بوده است که در بیشتر موارد میوه جات تاجران افغان به دلیل تاخیر در پرواز ها فاسد شدند .
اکنون نیاز است که حکومت با دادن Subsidy)) یا یارانه به دهاقین تلاش کند که دهاقین را در بخش ایجاد سردخانه ها و قرار دادن امکانات برای شان ؛ آنان را تشویق کند که محصولات خود را به گونه یی درست در آن نگهداری کنند و همچنان مسوولیت نگهداری سرد خانه ها را نیز برای خود مردم بسپارند زیرا اگر این سرد خانه ها از سوی حکومت ایجاد شود مخالفان مسلح به بهانه یی دولتی بودن آن این سرد خانه آنرا تخریب خواهند کرد .
در وضعیت کنونی حکومت مکلف است که برای دهاقین زمینه بازاریابی خارجی برای محصولات آنان را فراهم کند در غیر آن اگر این وضعیت به همین منوال ادامه داشته باشد دهاقین مجبور خواهند شد که دست به کشت کوکنار بزند و از این طریق امرار معشیت کنند . اگر این کار صورت بگیرد از یک سو مردم مجبور خواهند شد که برای حفظ مزارع شان به طالبان مسلح پناه بدهند و از سوی دیگر مخالفان مسلح نیز از این فرصت استفاده خواهند کرد و در این مناطق برای کشت کوکنار آنان زمینه را مهیا خواهند ساخت که در نهایت مناطق امن نیز شاهد نا امنی ها خواهند بود .
برادر محترم فیروز صاحب به توضیح حالت موجوده دهاقین ، مشکلات و راه حل آن پرداخته تا توجه حکام زراعتی و محلی را به نفع دهاقین و زراعت جلب نموده و تا باشد که کسی از مسؤلین بحال زارعین متوجه شود والله اعلم.
مګر مسؤلیتی را که حکام محلی و مرکزی زراعت دارند و هنوز شامل کار و مسؤلیت شان نشده و مع الاسف در ببخبری و عدم درک مسؤلیت غرق هستند این است که:
اولا: مسؤلین و امرای زرراعتی رهنما و تعاون لازم در کشت اقلام و تناسب موزون آن ندارند.
ثانیا: در صورتیکه مثلا امسال ، تربوز برای دهاقین کندز و بغلان در خساره است نباید هر موتر در مسیر راه مبلغ ده هزار افغانی به حکومت بپردازد و به خساره دهقان افزوده شود که این نوع اخاذی ها خلاف حالت ، غیر منطقی و ظالمانه بوده واثبات ایست برینکه نو جوانان ترجمان صفت در پست های بالا چقدر از حالت مردم بیخبر و لوایح کاپی پیست آنها جوابګو نبوده و باید در حین برخورد و تصادم با نفع مردم ،اصلاح و کامل ګردد